 |
| Madoff - Dizi Afişi, 2016 |
Kariyerine 1960 yılında kurduğu yatırım şirketiyle başlar Madoff. 5000 dolar sermaye ile kurduğu şirketin, 1989'a gelindiğinde ticaret hacmi New York Borsası'nın yüzde beşi kadar olmuştur. Resmi kayıtlara göre ise 2000 li yılların başında ise şirketinin değeri 300 milyon dolar civarındaydı.2008 yılında ise Wall Street'in en büyük 6. şirketi haline gelmişti. 2007 ve 2008 yıllarında meydana gelen ekonomik krizler şirketinin çatısı altında kurduğu dolandırıcılık mekanizmanın dağılmasına sebep olmuştur.
 |
| Bernard Madoff |
1992 yılından itibaren şirketinin üzerinde yapılan araştırma ve soruşturmalarla birlikte 2005 yılında yapılan SEC’in(US Security Exchange Commission - Amerika Menkul Kıymetler Komisyonu) yürüttüğü soruşturmadan da şirketi aklanmıştır. Dolandırıcılık faaliyetlerine seksenli yıllarda başladığı söylense de çeşitli kaynaklarda faaliyetlerin yetmişli yıllarda başladığı belirtilmektedir.
Madoff'un dolandırıcılık sistemi Ponzi Oyununa dayanmaktadır. Charles Ponzi, yeni katılımcılardan aldığı paralarla diğer yatırımcılara faiz ödenmesi esasına dayanan dolandırıcılık mekanizmasını geliştirmiş bir İtalyandır. Literatüre de Ponzi Oyunu olarak girmiştir. Charles Ponzi 1917-20 yılları arasında 40.000 kişiden yaklaşık 15 milyon dolar toplamıştır.1920 yılında çöken, kurduğu saadet zinciri sayesinde milyon dolarlar kazanan, batık tahvilleri yatırımcılara satarak dolandıran Ponzi hapis cezasını tamamladıktan sonra ABD hükümeti tarafından İtalya’ya iade edildi. Ponzi daha sonra İtalya’da Mussolini’ye de finansal danışmanlık yaptığı bilinmektedir. Ponzi oyununda sisteme sürekli, para akışının sağlanması gerekir ki yatırımcılara faiz ödenebilsin. Fakat sistematik olarak sürekliliğin sağlanması çok zordur bu sistemde. Ponzi oyunu, Türkiye'de de Kenan Şeranoğlu'nun(kendisini doğum günü partisinde giydiği ilginç ceketinde de hatırlayabilirsiniz) kurduğu Titan Saadet Zinciri ile karıştırılmamalıdır. Piramit sistemi de denilen bu sistem, her hangi bir ürün satmaksızın sisteme yeni dahil edilen katılımcılardan bir kereye mahsus para alarak aşağıya doğru dikey hareket ederken genişleyen bir mekanizmadır. Katılım ücreti karşılığında üyelerine kısa vadede son derece yüksek kâr oranları sunan Titan Saadet Zinciri, katılımcılarına zincire dahil ettikleri her yeni üye için de belirli miktarda prim ödemeleri de vaat etmiştir. Her yeni üye tarafından ödenen katılım ücreti, bahsedilen kısa vadeli ve yüksek kâr oranlı kazanç olarak daha önceki üyelere ödenerek "zincir" ayakta tutulmuştur. Sistem 1998 yılında çökmüş ve kurucuları da 25 yıla kadar hapis cezaları almışlardır. 2008'de ise Rahşan Affı diye bilinen af yasası ile de Hapisten çıkmışlardır.
 |
| Kenan Şeranoğlu-Doğum Günü Partisinden |
Madoff'a geri dönersek, meydana gelen ekonomik kriz sonucu müşterilerinden gelen yaklaşık 7 milyar dolarlık para talebi Madoff'un yarattığı sistemin çöküşünü hazırlamıştır. Kurduğu sistemi kardeşi ve oğullarına itiraf etmesi ile bir sonun başlangıcı için gerekli fitili ateşlemiştir. Dizide anlatıldığına göre oğulları babaları ile birlikte yargılanmakta korktuğu için avukatlarının tavsiyesi üzerine babalarını ihbar etmişlerdir. FBI'ın yaptığı soruşturma ve araştırmalardan sonra Aralık 2008'de Madoff tutuklanmış akabinde 10 milyon dolarlık kefaletle hapisten çıkmıştır. Mart 2009'da yapılan duruşmaya kadar göz hapsinde tutulmuş duruşma sırasında yapılan suçlamaları kabul ederek toplamda 150 yıl hapse mahkum olmuştur. Madoff, menkul kıymetlerde sahtecilik, yatırım danışmanı olarak suistimal, kara para aklama, yalan bildirim, mali tablolarda tahrifat, bireysel emeklilik fonlarının paralarının çalınması gibi başlıklarda tam onbir suçlama ile yargılanmıştır.
 |
| Madoff-Hapishane Günleri |
Madoff'un müşterileri arasında ünlü yatırım şirketleri, bankalar, ve iş dünyasının önemli simaları yer almaktaydı. Dünyaca bilinen BNP Paribas, Natixis, Santander gibi bankalar bunlardan sadece birkaçıydı. Diğer kurbanların arasında ise yahudi vakıf kuruluşlarıyla beraber Güney-Kuzey Amerika ve Avrupadaki hedge fonlarla birlikte kişiler bulunmaktaydı. Kişiler başlığın altında ise Larry King, John Malkovich, Kevin Bacon gibi isimler var. Dizide konu edilen ilginç bir ayrıntı ise para kaybedenlerin arasında sekreterinin bile bulunmasıdır. Kendisi daha sonra önemli bir kanıt olan adres defterini FBI'a teslim ederek olayların açığa çıkmasında katkı sağlamıştır.
Özel hayatına değinmek gerekirse, kendisi gibi yahudi cemaatinden lise aşkı olan Ruth Alpern ile 1959 yılında evlenmiştir ve çiftin Mark ve Andrew adında iki oğlu vardır. İkisi de vefat etmiştir. Mark olaylar açığa çıktıktan sonra 2010 yılında kendi asarak yaşama veda etmiştir. Andrew ise lymphomadan dolayı vefat etmiştir. Zaten çekilmiş olan dizide de kanserin Madoff ailesinde ırsi olduğu vurgusu da yapılmaktadır. Şuan hapiste olan erkek kardeşi de oğlunu kanserden kaybetmiştir. Ruth Madoff son ana kadar eşinin yanında bulunmuş fakat Bernie Madoff'un yasak aşk yaşadığı bir kitap ile belgelenince ilişkisini bitirmiştir. Hatta Ruth Madoff olaylar açığa çıktıktan sonra yargılama süreci ile beraber kocasının yanında yer alıp ona destek vermesi çocukları ile arasını açmıştır. Bernie Madoff eşi Ruth ile beraber olaylar açığa çıkmadan önde hayırsever insanlar olarak da ön plana çıkmışlardır. Madoff, oğulları ve kardeşini şirketinde çalıştırmasına rağmen kurduğu düzenekten mümkün olduğunca uzak tutmayı da başarabilmiştir. Kendisinin dolandırıcılık mekanizmasını yürüten farklı bir ekibi vardı. O ekibin de liderliğini üstlenmiş kişi Madoff'un sağ kolu olan Frank Di Pascaliydi. Kendisi yargılama sırasında kanserden vefat emiştir. Anette Bongiorno ve Judi Crupi ekibin diğer üyeleridir ve şuan cezalarını hapiste çekmektedirler. Ruth Madoff'a geri dönersek kendisinin 2.5 milyon dolar kadar parayı tutmasına izin verilmiş. Tek başına yaşadığı bilinmektedir.
Sonuç olarak, yaklaşık 50 milyar dolar tutarında olan dolandırıcılığın açığa daha önce çıkması için yapılmış olması gereken denetimlerin nasıl yapıldığı kafalarda soru işareti yaratmışken son 16 yılda 6 önemli ihbarı sonuçsuz bırakan Amerika Menkul Kıymetler Komisyonu suçu deneyimsiz müfettişlere yüklemiştir. İlave olarak da Madoff'un şirketinin denetiminden sorumlu olan Friehling and Horowitz Firması şirketin hesaplarını tam olarak incelemediğini itiraf etmiştir. Bu olay Wall Street'te büyük yankı uyandırmakla beraber Madoff'un kuruduğu dolandırıcılık mekanizmalarının benzerlerinin olabileceği konusu kafaları hala karıştırmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder